Apartmanda Elektrikli Araç Nasıl Şarj Edilir?

Elektrikli araç kullanıcılarının hızla artmasıyla birlikte “apartmanda elektrikli araç nasıl şarj edilir?” sorusu, yöneticilerden daire sahiplerine kadar herkesin gündeminde. Konu yalnızca bir şarj ünitesi takıp fişi prize takmaktan ibaret değil; güncel apartmanlarda elektrikli araç şarj istasyonu yönetmeliği, mevcut elektrik altyapısının yük hesabı, yangın güvenliği, ortak gider paylaşımı ve uygun tarife seçimi gibi birçok bileşeni aynı anda ele almayı gerektiriyor. Aşağıdaki kılavuz, site ve apartmanlarda elektrikli araç şarj ünitesi kurulumu genelgesi ışığında hazırlanmış, mevzuata uygun ve uygulanabilir adımları içerir. Böylece hem elektrikli araç şarj istasyonu yatırımının geri dönüşü hızlanır hem de apartman sakinlerinin karbon ayak izi düşer.

Apartmanlarda Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Yönetmeliği

Türkiye’de 2023 sonunda güncellenen Elektrikli Araç Şarj Sistemleri Tebliği apartman ve sitelerdeki kurulum süreçlerine net hükümler getirdi. Karar defterinde “ortak alan tadilatı” maddesiyle salt çoğunluk (%51) onayı zorunlu hâle geldi. Bununla birlikte 22 kW’a kadar AC Wallbox kurulumları, EPDK lisansı olmadan yapılabiliyor; daha yüksek güçteki DC istasyonlar “işletmeci lisansına” tabi. Tebliğ, tip-B kaçak akım rölesi, MID onaylı sayaç ve OCPP 1.6 veya üzeri yazılım desteğini şart koşuyor. Ayrıca yangın yönetmeliği gereği kapalı otoparkta duman algılama, sprinkler ve basınçlı havalandırma bulunmak zorunda. İzin sürecinde elektrik projesi tadilat dosyası, topraklama ölçüm raporu ve yangın senaryosu ekleniyor. Bu düzenleme, apartman elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunun hem güvenli hem de şeffaf şekilde yönetilmesini sağlıyor.

Apartmanlara Elektrikli Araba Şarj İstasyonu Kurmak İçin Gerekenler

Kurulumun ilk basamağı, profesyonel bir elektrik mühendisinin yük analizi yapmasıdır. Ana panodaki kullanılabilir güç, sigorta tipi ve kablolama kesiti ölçülerek projenin sınırları belirlenir. Ardından dağıtım şirketine (Örn. CK Enerji, Enerjisa) “AG proje tadilatı” başvurusu yapılır; trafo kapasitesi yetmiyorsa güç artışı talep edilir. Montaj noktası, su/gaz tesisatından en az 50 cm mesafede ve IP65 koruma sınıfına uygun olmalıdır. Kablo güzergâhı için yanmaz, halojensiz kanal kullanılır; en az 5 × 6 mm² bakır NYY kablo çekilir. Son adımda RFID okuyuculu Wallbox cihaza yazılım kurulumu yapılır; OCPP sunucusuna tanımlanan istasyon, uzaktan tarife ve kilit yönetimine hazır hâle gelir. Böylece “apartmanlara elektrikli araba şarj istasyonu kurmak için gerekenler nelerdir?” sorusu, sahada uygulanabilir net bir kontrol listesine kavuşur.

Apartmanlarda Elektrikli Araba Şarj İstasyonu Kurmanın Avantajları Nelerdir?

Kendi otoparkında elektrikli araba şarj etmek hem zaman hem de maliyet açısından önemli rahatlık sağlar. Daire sakinleri, şarj için dışarıya çıkmadığından zamandan tasarruf eder; kWh başına daha düşük perakende tarife kullanarak kilometre maliyetini 0,40 TL seviyesine düşürür. Yönetim tarafında ise ortak alan şarj ünitesinden elde edilen kWh satış geliri, aidat yükünü azaltmak için kullanılabilir. Ayrıca kapalı otopark ortamında egzozsuz sürüş, CO₂ ve NOₓ birikimini önleyerek havalandırma fanlarının çalışma süresini kısaltır; elektrik faturası düşer. Gayrimenkul değeri açısından bakıldığında, “apartman elektrikli araç şarj istasyonu” bulunan binaların satış ve kiralama bedelleri ortalama %5-7 daha yüksek seyreder. Kısacası kurulum, sakinlerin yaşam kalitesini yükseltirken bina ekonomisine de doğrudan katkı sağlar.

Apartmanda Elektrikli Araç Şarj Maliyeti Nedir?

Bir adet 22 kW AC Wallbox’ın donanım maliyeti 45 000 TL civarında. Kablo, sigorta, kaçak akım rölesi ve montaj giderleri 12 000 TL; varsa trafo güç artışı 20 000 TL ekler. Toplam yatırım ≈ 77 000 TL olur. Ayda 1 800 kWh satış (günde 60 kWh) yapıldığında, tek zamanlı tarifede (3,15 TL/kWh) brüt ciro 5 670 TL’dir. Bakım ve enerji maliyeti düşüldüğünde net gelir ≈ 3 500 TL; böylece apartmanda elektrikli araç şarj maliyeti 22-24 ayda amorti edilir. Daire başına abonelik modeli seçilirse, yönetim aidata dâhil etmeden kullanıcıdan doğrudan ücret alır ve nakit akışını sadeleştirir.

Apartmandaki Prizler Kaç kW Elektrik Harcar?

Standart Schuko priz 16 A akım sınırında 3,7 kW sürekli güç sunar; ancak sürekli %100 yükte çalıştırmak temas yüzeyinde ısınma riskini artırır. Güvenli pratik limit 10 A’dir (2,3 kW). 60 kWh bataryalı bir araç, böyle bir prizle sıfırdan tam doluma 24 saatten fazla süre ihtiyaç duyar. Bu yüzden apartmandaki prizler kaç kW elektrik harcar sorusunun yanıtı, tesisatın bakır kesiti, priz kalitesi ve soğutma koşullarına bağlıdır. Yüksek akımda uzun süreli şarj yapılacaksa, normal priz yerine sertifikalı Mode-2 EVSE kablosu ve termik sigortalı priz kutusu kullanılmalıdır.

Normal Prizle Elektrikli Araba Şarj Edilir mi?

Evet, normal prizle elektrikli araba şarj edilir; ancak bu yöntem geçici ve düşük güçlü kabul edilir. Taşınabilir EVSE cihazı, prize bağlandığında topraklama ve voltaj testini otomatik yapar; sorun tespit ederse akımı keser. Akım 8-10 A ile sınırlandığında 2 kW civarında güç elde edilir. Bu, gece boyu park eden araçlar için asgari menzil ihtiyacını karşılayabilir, fakat yangın güvenliği açısından priz ve kablonun ısısı düzenli termal kamera kontrolleriyle izlenmelidir. Uzun vadede Wallbox kurulumu, hem şarj süresini dörtte bire indirir hem de tesisat stresini azaltır.

Apartmanda Elektrik Araç Şarj Noktası Nasıl Kurulur?

1. Salt çoğunluk kararı alınır; karar defteri imzalanır.

2. Yetkili mühendis elektrik keşfi yapar; yük analizi raporu hazırlar.

3. Dağıtım şirketi proje tadilat onayı verir; gerekirse trafo güç artışı yapılır.

4. Wallbox montaj yeri seçilir; beton ankrajla sabitlenir, Uygun IP standardında muhafaza sağlanır.

5. Halojensiz kablo ve tip-B kaçak akım rölesi pano içine eklenir.

6. ; paylaşım modeli (ortak/bireysel) tanımlanır.

7. OCPP portalı üzerinden uzaktan yönetim ve tarife ayarları yapılır.

Bu yedi adım, apartmanda elektrik araç şarj noktası nasıl kurulur sorusuna hem teknik hem de idari düzeyde eksiksiz bir yol haritası sunar.

Ortak Alanlarda Hangi Şarj İstasyonu Kurulum Modelleri Uygulanabilir?

• Paylaşımlı AC Hub: Birden fazla araç sırayla şarj olur; mobil uygulama rezervasyon sistemiyle çalışır.

• Tahsisli Wallbox: Her daire, kendi park yerinde 7,4 kW – 22 kW arası Wallbox’a sahip olur; sayaç bireyseldir.

• Yüksek Güçlü DC Hub: Site girişinde 60-420 kW’lık DC ünite, misafir ve ticari kullanım için açık işletilir.

Model seçimi, otopark kapasitesi, güç altyapısı ve yatırım bütçesine göre belirlenir. Paylaşımlı çözüm en düşük maliyetli, DC hub ise en hızlı ama yüksek CAPEX gerektirir.

Apartmanda Mevcut Elektrik Altyapısının Yük Kapasitesi Nasıl Hesaplanır?

Formül: (Trafo gücü kVA × 0,92) – mevcut yük kW × çeşitlilik faktörü.
Örnek: 400 kVA × 0,92 = 368 kW. Mevcut sürekli yük 240 kW, çeşitlilik faktörü 0,6 ise net kullanılabilir güç ≈ 225 kW. Bu, 7 adet 22 kW Wallbox veya 3 adet 60 kW DC ünite için güvenli limit sunar. Eğer kapasite yetmiyorsa iki seçenek vardır: (a) trafo güç artışı, (b) dinamik yük dengeleme; ikincisi, şarj gücünü şebeke yüküne göre akıllıca kısarak altyapı masrafını minimize eder.

Apartmanda Araç Şarjı İçin Ortak mı, Bireysel Sayaç mı Kullanılmalıdır?

Ortak sayaç + alt sayaç modeli; kurulum ve abonelik masrafını düşürür, yönetim yazılımı çekilen kWh’yi daire bazında faturalandırır. Dezavantajı, tarife “ticarethane” sınıfına döndüğü için kWh fiyatının yüksek olabilmesidir. Bireysel sayaç modeli; her dairenin kendi elektrik sözleşmesine bağlanır, düşük mesken tarifesinden yararlanır, ancak dağıtım şirketine ek abonelik başvurusu gerekir. Yıllık tüketim 4 000 kWh’ın üzerindeyse bireysel sayaç daha ekonomiktir; düşük kullanımda ortak sayaç + pay ölçer önerilir.

Apartmanda Şarj İstasyonu Kurulumunda Güvenlik ve Yangın Yönetmeliği Nasıl Sağlanır?

• Tip-B kaçak akım 30 mA koruma şarttır; DC kaçak akımı da algılar.

• PVCS-FR kablo kullanılarak yangın dayanımı artırılır.

• Kapalı otoparkta duman detektörü ve sprinkler bölgesi, şarj noktasını kapsamalıdır.

• Lityum-iyon yangınları için söndürücü veya otomatik gazlı söndürme sistemi kurulmalıdır.

• Kablo askı sistemi, kablonun yerle temasını önler; mekanik hasar riskini düşürür.

• Periyodik bakımda soket kontak direnci ≤ 50 mΩ olmalıdır; aksi hâlde priz değişir.

Bu önlemler, apartman elektrikli araç şarj istasyonu işletmesinde can ve mal güvenliğini mevzuata uygun biçimde garanti eder.

Apartman otoparkını geleceğe hazırlamak, doğru planlama ve yönetmelik bilgisiyle mümkündür. Buradaki adımlar uygulandığında, apartmanda elektrikli araç nasıl şarj edilir sorusu zahmetsiz bir günlük rutine dönüşür; hem kullanıcılar hem de bina bütçesi uzun vadede kazançlı çıkar.